Jij behaalde onlangs het certificaat ‘functionaris voor het dierenwelzijn’. Van waar komt jouw interesse om een opleiding tot functionaris te volgen?

Marie: “Ik heb mijn interesse in de sector met de paplepel in de mond gekregen. Als kind ging ik met mijn vader mee om onze runderen te lossen in het slachthuis. Dit leerde mij onder andere dat rustig veetransport leidt tot een betere kwaliteit van het vlees.”

“Ik ben zowel een dierenvriend als een vleeseter, waarbij ik een sterke link zie tussen dierenwelzijn en kwaliteitsvol vlees. Dat triggerde mij onder andere om een training ‘AWO voor niet-slachthuispersoneel' te volgen aan de KU Leuven. Ik voltooide de opleiding in februari 2024 en ontving mijn certificaat van ‘Dierenwelzijn Vlaanderen’.”

Een functionaris voor het dierenwelzijn in actie

Wat is het takenpakket van een functionaris voor het dierenwelzijn? 

Marie: “Een functionaris voor het dierenwelzijn is het alziende oog tijdens het slachtproces. Van stal tot slacht, alles wordt nauwlettend gecontroleerd en in de gaten gehouden. Wat niet volgens de regels verloopt, zal de functionaris noteren.”

Van stal tot wachtruimte

“Terwijl de dieren nog niet in het slachthuis zijn aangekomen, heeft de functionaris al een eerste verantwoordelijkheid. De functionaris controleert of men alle dierenwelzijnseisen naleeft en kijkt of de dieren ongedeerd en stressvrij in het slachthuis aankomen. Zo niet, zal de functionaris dit terugkoppelen naar de transporteur en de leverancier. Daarnaast is het de functionaris die beslist om tot noodbedwelming over te gaan om de dieren uit hun lijden te verlossen."

"Net zoals wij, moeten ook dieren bekomen van een lange rit. Of de dieren lang genoeg mogen rusten, of ze daarvoor voldoende ruimte, drinkwater, voer, strooisel … krijgen, valt onder de controlebevoegdheid van de functionaris.” 

Van bedrijving tot bedwelming

“Bedrijving betekent dat het stalpersoneel de dieren verplaatst, want het slachten gebeurt natuurlijk niet in de wachtruimte. Hoe het personeel de dieren verplaatst, is belangrijk. Zo mag je dieren enkel drijven met kleppers, borstels, vlaggen of stokken met linten. Bij rammelaars en elektrische drijvers komen regels om de hoek sluipen. Ook bedwelming, waarbij dieren snel hun bewustzijn verliezen, vraagt om strikte regels.” 

Van slacht tot feedback

“Tijdens het gehele proces staat de functionaris in contact met het management van het slachthuis. Zo is direct overleg over te nemen maatregelen en verantwoordelijkheden mogelijk. Daarnaast zal de functionaris een register bijhouden met getroffen maatregelen en deze halfjaarlijks communiceren naar de dienst ‘Dierenwelzijn Vlaanderen’. Verder moeten de uitgevoerde controles aantoonbaar zijn en dit kan door de registratie ervan.”

Noodzakelijk of vrijblijvend?

Zijn slachthuizen verplicht om een functionaris voor het dierenwelzijn aan te stellen? 

Marie: “Bijna alle Vlaamse slachthuizen vallen onder de verplichting om minstens één functionaris voor het dierenwelzijn aan te stellen. Sinds 2013 zegt de regel dat een slachthuis een functionaris moet aanstellen van zodra je als slachthuis meer dan 1000 grootvee-eenheden (= 1 rund, 1 paard of 3 varkens) of meer dan 150.000 stuks pluimvee of konijn slacht per jaar."

Hoe pakken slachthuizen dit aan? 

Marie: “Aangezien een functionaris het hele slachtproces moet opvolgen, is het aangewezen om meerdere functionarissen aan te stellen voor een optimale begeleiding. Bijkomend kan je als slachthuis beroep doen op een externe functionaris. En of de functionaris handelt naar behoren, daar zal het ‘Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen’ (FAVV) op nazien, samen met de dienst ‘Dierenwelzijn Vlaanderen’.”

Een positief imago?

Als ik denk aan campagnes van dierenrechtenorganisaties, zie ik de meerwaarde van zo’n functionaris. Maar waarvoor is het hebben van een functionaris nog interessant?

Marie: “Het liefst blijven slachthuizen zo ver mogelijk weg van campagnes van dierenrechtenorganisaties. Een functionaris kan daarin een rol spelen, aangezien hij als advocaat van dierenwelzijn optreedt en dus de belangen van dierenwelzijn behartigt. Ook consumenten besteden meer aandacht aan dierenwelzijn, bijvoorbeeld bij de aankoop van hun vlees. Wat je als consument niet wil, is PSE-vlees. PSE staat voor Pale, Soft en Exudative en betekent dat het dier net voor de slachting acute stress ervaarde.”

Een nieuw Vlaams dierenwelzijnslabel

Wat brengt de toekomst nog?

Marie: “De toekomst ziet er nog niet rooskleurig uit. Om het imago van slachthuizen te blijven verbeteren, blijft een continue monitoring van het dierenwelzijn en training voor slachthuispersoneel noodzakelijk. Daarnaast ervaren grootwarenhuizen ook een grotere druk om aandacht te besteden aan dierenwelzijn. Zo komt er vanaf dit jaar een nieuw Vlaams dierenwelzijnslabel onder de naam ‘Beter voor dieren’.”

Welke rol wil jij hierin betekenen?

Marie: “Ik spring mee op de kar van een beter toekomstbeeld. Ik wil in eerste instantie inspringen in slachthuizen. Daarnaast heb ik als doel bedrijven te begeleiden om het dierenwelzijn van veehouder tot slachthuis te verbeteren. Het stalpersoneel krijgt bijvoorbeeld al na één opleidingsdag een bekwaamheidsattest. Door dit aan te vullen met praktische- en herhalingstrainingen op maat, kunnen we het bewustzijn bij hen verhogen op vlak van dierenwelzijn.” 

Let’s meet!

AMNorman heeft een team van 6 Animal Welfare Officers die als AWO in jouw slachthuis kunnen optreden voor permanente opvolging, tijdelijke ondersteuning, training en advies in het kader van dierenwelzijn. Let's meet!